Eşyanın Gümrük Kıymeti, Gümrük Tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışı düzenlemelerin uygulanması amacıyla; aşağıda belirtilmiş olan (Gümrük Yönetmeliği 45-50’nci maddelerde yer alan) 6 yöntemin sırasıyla uygulanması yoluyla tayin ve tespit edilen kıymettir.
- Satış Bedeli Yöntemi
- Aynı Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi
- Benzer Eşyanın Satış Bedeli Yöntemi
- İndirgeme Yöntemi
- Hesaplanmış Kıymet Yöntemi
- Son Yöntem
İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanın satış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satışta, 27 ve 28’inci maddelere (ilave edilecekler ve ilave edilmeyeceklere) göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veya ödenecek fiyattır. Başka bir deyişle, ithal eşyası için alıcının, satıcıya veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerin toplamıdır.
Ayrıca, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıya veya satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığı veya yapacağı tüm ödemeleri de kapsar. Ödemeler, para transferi şeklinde olabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrak kullanılarak ya da doğrudan veya dolaylı yapılabilir.
Hesaplama Kuralları >
- Bir yönteme göre belirlenemeyen kıymet için sıra dahilinde olmak üzere izleyen yönteme geçilir.
- Eşyanın gümrük kıymeti bir üst maddede yer alan yöntem hükümlerine göre
belirlenebildiği sürece bir alt madde hükümleri uygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazılı
talebinin gümrük idaresince uygun bulunması şartıyla, bu 6 yöntemden; indirgeme yöntemi ile hesaplanmış kıymet yönteminin uygulama sırası değiştirilebilir. - Gümrük Kanunu’nun 23 ila 31’inci maddelerinin ve burada belirtilen hükümlerinin uygulanmasında Gümrük Yönetmeliği Ek-8’de yer alan hükümler uygulanır.
Satış Bedelinin Gümrük Kıymetine Esas Alınabilmesi Koşulları (Madde 24) >
- Eşyanın alıcısı tarafından elden çıkartılması veya kullanımı; aşağıdaki kısıtlamalar dışında, hiçbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır.
- Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı ve bunların yetkili kıldığı merciler tarafından konulmuş olan,
- Eşyanın tekrar satılabileceği coğrafi bölgeyi sınırlayan,
- Eşyanın kıymetini önemli bir ölçüde etkilemeyen kısıtlamalar.
- Kıymeti tespit edilemez bir koşul veya edim konusu olmamalıdır.
- Eşyanın alıcı tarafından, tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hasılanın bir bölümünün doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal etmesi halinde, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına 27’nci madde hükümlerine göre ilave yapılabilmelidir.
- Alıcı ve satıcı arasında bir ilişki bulunmamalıdır. İlişkinin varlığı durumunda ise, satış bedeli gümrük kıymeti olarak kabul edilebilir nitelikte olmalıdır. Alıcı ile satıcı arasında bir ilişkinin varlığı, satış bedelinin reddedilmesi için tek başına yeterli bir neden oluşturmaz. Böyle durumlarda, satışa ilişkin koşullar incelenerek, bu ilişkinin fiyatı etkilemediği belirlenirse, satış bedeli kabul edilir.
Gümrük Kıymetine Esas Alınamayacaklar (Madde 26) >
- Türkiye’de üretilen eşyanın Türkiye içindeki satış fiyatı,
- Gümrük idaresinin iki alternatif kıymetten yüksek olanını kabul etmesini öngören bir sistem,
- Eşyanın ihraç ülkesindeki iç piyasa fiyatı,
- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının (d) bendi hükümlerine göre hesaplanmış kıymeti dışındaki maliyet bedeli,
- Türkiye’den başka bir ülkeye ihraç edilen eşyanın fiyatı,
- Asgari gümrük kıymetleri,
- Keyfi veya fiktif kıymetler, esas alınmaz.
Gümrük Kıymetine Dahil Edilecekler (Madde 27) >
- Aşağıdaki unsurların eşyanın fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına dahil edilmemiş, ancak alıcı tarafından üstlenilen bölümü;
- Satın alma komisyonları(ithalatçının yurtdışında verdiği temsil hizmeti ücreti) dışındaki, komisyonlar ve tellaliye,
- Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek eşya muamelesi gören kapların maliyeti,
- İşçilik ve malzeme giderleri dahil ambalaj bedeli.
- İthal eşyasının üretiminde ve ihraç amacıyla satışında kullanılmak üzere, alıcı tarafından doğrudan veya dolaylı olarak, bedelsiz veya düşük bedelle sağlanan, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş olan aşağıda sayılan mal ve hizmetlerin kıymetinden verilecek uygun miktardaki pay;
- İthal eşyasına katılan malzeme, aksam, parça ve benzerleri,
- İthal eşyasının üretimi sırasında kullanılan araç, gereç, kalıp ve benzeri aletler,
- İthal eşyasının üretimi sırasında tüketilen maddeler,
- İthal eşyasının üretimi için gereken ve Türkiye dışında gerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat ve çizim çalışmaları, plan ve taslak hazırlama hizmetleri;
- Kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcının doğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş olan royalti ve lisans ücretleri,
- İthal eşyasının tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hasılanın, doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal eden kısmı,
- (Değişik: 18/6/2009-5911/67 md.) 28 inci maddenin (a) bendi hükmü saklı kalmak üzere, ithal eşyası için Türkiye’deki giriş liman veya yerine kadar yapılan nakliye ve sigorta giderleri ile eşyanın giriş liman veya yerine kadar nakliyesi ile ilgili olarak yapılan yükleme ve elleçleme giderleri.
Fiilen ödenen veya ödenecek fiyata yapılacak ilaveler için nesnel ve ölçülebilir veriler esas alınır.
Bu maddede öngörülenler dışında hiçbir ilave yapılamaz.
Gümrük Kıymetine Dahil Edilmeyecekler (Madde 28) >
- Alıcının, pazarlama dahil, kendi hesabına yaptığı faaliyetler,
- Türkiye’ye satışında bir satış koşulu olmaması kaydıyla, dağıtım veya tekrar satış hakları için alıcının yaptığı ödemeler,
- Eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile Türkiye’nin anlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerine giriş yerine varışından sonra yapılan iç nakliye ve sigorta giderleri,
- Sınai tesis, makina veya teçhizat gibi, ithal eşyası için ithalattan sonra yapılan inşa, kurma, montaj, bakım veya teknik yardıma ilişkin giderler,
- İthal eşyasının satışıyla ilgili olarak bir finansman anlaşması uyarınca alıcı tarafından üstlenilen faiz giderleri,
- İthal eşyasının Türkiye’de çoğaltılması hakkı için yapılan ödemeler,
- Satın alma komisyonları,
- Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye’de ödenecek ithalat vergileri.